maandag 12 oktober 2015

Praktische opdracht

Memetica

Memetica is de studie naar de evolutie van cultuur en ideeën.
Richard Dawkins (1941) kwam voor het eerst met de theorie in zijn boek The Selfish Gene. Hij is de belangrijkste bioloog van dit moment. Dawkins is een Brit die zich veel bezig heeft gehouden met de evolutie theorie, om die rede is hij vaak in discussie met creationisten. Het boek The Selfish Gene heeft veel betekend voor de biologie, omdat Dawkins daarin argumenten gaf voor de gen selectietheorie, maar ook omdat hij voor het eerst de meme noemde in de evolutie theorie.
Memetica is de theorie dat er naast genetische evolutie ook memetische evolutie bestaat. Dat is dan de evolutie van cultuur.

Hij kwam met de memetica om de evolutie van Darwin te kunnen uitleggen aan het publiek. Het is een eenvoudiger voorbeeld dan de evolutie zelf. Denk bijvoorbeeld aan een deuntje dat wordt gefloten, degene die het hoort slaat het op en fluit het later zelf. Zo verspreid het deuntje, maar zoals je je kan voorstellen veranderd het deuntje naarmate het vaker wordt doorgegeven. Het wordt langer of ingewikkelder en zo werkt dat ook bij genen.

Tegenwoordig weten we dat veranderingen van genen tussen de generaties optreden, dat is zo bij voortplanting.
Dit is vooral door mutatie. Als deze mutatie een positief of negatief effect heeft op een individu, veranderd daarmee de overlevingskans van het individu. Hierdoor krijgt het individu meer of minder nakomelingen, afhankelijk van de positieve of negatieve verandering. Als er een positieve mutatie van allel X, dan krijgt het individu met de mutatie meer nakomelingen. Als deze hetzelfde allel X hebben gekregen, dan planten die zich ook weer meer voort dan de rest van de populatie. Hierdoor neemt de frequentie van het gemuteerde allel toe. Deze laatste stap is evolutie.

Het belangrijke is dat evolutie geen richting heeft. Daarmee bedoel ik dat er geen einddoel is waar het naar streeft. Het lijkt wel altijd complexer te worden, dit is voornamelijk doordat je als je complexer bent, je beter kan aanpassen aan situaties en dat is voordeliger.

Stel verhalen ontstaan willekeurig en worden rondverteld. Er zijn twee  verhalen het eerste gaat over een welvarende koning die veel goeds heeft gedaan voor het volk en de tweede gaat over een saaie koning die eigenlijk niks heeft veranderd of heeft meegemaakt. Beide verhalen gaan de ronde, maar het verhaal van de saaie koning wordt veel minder verteld dan het verhaal over de welvarende koning. Het verhaal over de welvarende koning is namelijk veel interessanter en houdt daardoor generaties lang stand, terwijl het andere verhaal langzaam uitsterft. Het verhaal over de welvarende koning is een succesvol meme. De verhalen muteren over de generaties, want het interessante verhaal veranderd willekeurig net als bij het saaie verhaal. De positieve veranderingen aan beide verhalen blijven bestaan, terwijl de negatieve snel verdwijnen.

Dawkins denkt dat zo ook het geloof groot is geworden. Hij zegt dat het geloof de meest succesvolle meme is. Het verhaal dat er een hemel is na de dood is succesvol doordat het veel positiever is dan het verhaal over dat er niks is na de dood. Omdat het verhaal positiever is gaat het over meerdere generaties mee, er vinden nog meer mutaties plaats waardoor het steeds ingewikkelder en groter wordt.

Meme hebben net als gene geen richting, maar neigen ook steeds complexer te worden. Dat komt omdat het verhaal, zoals een geloof, dan meerder situaties kan verklaren. Nood zorgt er voor dat een geloof zich aanpast zodat het antwoord geeft op de situatie. Bij genen zorgt nood ervoor dat een populatie zich ook aanpast.
Genen kunnen niet in de toekomst kijken. Mutaties zijn willekeurig en er vindt nooit selectie plaats die in de toekomst voordelig zal zijn, want evolutie kan niet in de toekomst kijken.

Veel mensen zijn het niet met Dawkins eens, ze vinden bijvoorbeeld dat de memtica zegt dat de mens niet in de hand heeft waar hij over denkt of welk deuntje hij onthoudt.
Dawkins is een bioloog en geen socioloog noch een psycholoog, dus in dat opzicht zijn cultuurverschijnselen helemaal niet zijn vakgebied. Of het vanuit de sociologische kant ook waar is dat memen zich hetzelfde gedragen als genen is niet te vinden. Blijkbaar vinden sociologen het niet interessant genoeg dat Dawkins zich met hun zaken bemoeid.

In een interview zei Dawkins dat de memetica op het internet heel groot aan het worden is. Zelf is hij hier niet helemaal tevreden over. Mensen trekken volgens hem soms de verkeerde conclusies en gaan zo op een verkeerde manier met de memetica aan de haal.

Ik vind de vergelijking van Dawkins heel goed. Ik ben het met hem eens, want als je kijkt naar het gedrag van genen komt dat inderdaad sterk overeen met het gedrag van zijn zelfbenoemde memen. Het is op het eerste gezicht geen ingewikkelde vergelijking, maar dat zou het wel kunnen worden.
Ik denk namelijk dat de memetica zelf een meme aan het worden is.
Het is een succesvol verhaal dat steeds verder verspreid wordt. Als het echt een meme wordt, zal het verhaal over de tijd misschien ingewikkelder worden. Eigenlijk kan je dat nu nog niet zeggen, omdat evolutie geen doel heeft, dus het is niet voorspelbaar. De evolutie van memen is net als genen niet te voorspellen. Ik vind het wel opvallend dat een bioloog zich zo heeft verdiept in een cultureel verschijnsel. Misschien was het meer een toevalligheid of zelfs een toevallige verandering (;


Bronnen

Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)